Tematyka seminarium zorganizowanego przez WSPiA Rzeszowską Szkołę Wyższą we współpracy ze Związkiem Strzeleckim Strzelec im. Józefa Piłsudskiego w Rzeszowie wpisała się w ogólną sytuację społeczno-polityczną zwłaszcza w kontekście sytuacji na granicy polsko-białoruskiej oraz sytuacji pandemicznej. Dotyczyła roli organizacji proobronnych we wspieraniu działań na rzecz bezpieczeństwa powszechnego prowadzonego przez odpowiednie służby i organy państwowe.

Gościem specjalnym spotkania był prof. dr hab. Bogusław Pacek, gen. dyw. Wojska Polskiego w st. spocz., obecnie profesor zw. w Instytucie Bliskiego i Dalekiego Wschodu Uniwersytetu Jagiellońskiego, wcześniej pełniący wiele znaczących funkcji w strukturach resortu obrony narodowej m.in. b. Rektora-Komendanta Akademii Obrony Narodowej, pełnomocnika ds. społecznych inicjatyw proobronnych w Akademii Obrony Narodowej.  Spotkanie współprowadził st. insp. Związku Strzeleckiego Marek Matuła, Komendant Związku Strzeleckiego Strzelec.

W seminarium udział wzięło ponad 100 osób przedstawicieli służb mundurowych, świata nauki, studentów oraz członków Związku Strzeleckiego „Strzelec” im. Józefa Piłsudskiego w Rzeszowie. Wśród znakomitych prelegentów znaleźli się m.in. prof. Bogusław Pacek z UJ, prof. Andrzej Witkowski z WSPiA, dr hab. Andrzej Zapałowski z UR, dr Tomasz Wójtowicz z Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, dr Grzegorz Krzeszowski z WSPiA.

Członkowie organizacji proobronnych to najczęściej ludzie młodzi, którzy w ten sposób rozpoczynają poważną przygodę z mundurem. Charakteryzuje ich pasja, wszechstronne zainteresowania i wysoki poziom patriotyzmu. Dla wielu aktywność w organizacji jest późniejszą przepustką do rozpoczęcia zawodowej służby wojskowej lub podjęcia pracy w innych formacjach mundurowych. Podczas spotkania uczestnicy zastanawiali się nad rolą i zadaniami, jakie stoją przed formacjami proobronnymi, podkreślając także istotną rolę edukacyjną i wychowawczą w zakresie postaw patriotycznych, czy pomocową dla obywateli.

Jak podkreślano organizacje proobronne to ogromny potencjał, dzisiejsze formacje tego typu realizują szerokie spektrum działań obejmujące: wymiar ratowniczy, edukacyjny, wychowawczy oraz proobronny państwa.

Podczas seminarium przeanalizowano zarówno obecną sytuację geopolityczną, rodzaje zagrożeń zwłaszcza z kierunku wschodniego oraz uwarunkowania kulturowo-etniczne i ich wpływ na potencjalne zagrożenia bezpieczeństwa Polski. Jak zauważyli prelegenci, żyjemy w niezwykle dynamicznych czasach, współczesne wyzwania w zakresie ochrony granicy wschodniej Polski to nie tylko wyzwanie dla służb państwowych – ta dynamiczna sytuacja nasuwa pytanie, czy i w jakim zakresie będzie wykorzystany potencjał organizacji proobronnych.

W trakcie dyskusji zauważono, że od drugiej dekady XXI wieku można zaobserwować znaczącą reaktywację i rozwoju organizacji proobronnych w Polsce. W strukturach Ministerstwa Obrony Narodowej utworzono odpowiednią komórkę do współpracy jeszcze w lipcu 2015 r. w ramach Biura do Spraw Proobronnych. W styczniu 2020 roku powołano też w MON, Biuro ds. Programu Zostań Żołnierzem Rzeczypospolitej. W 2016 roku zaproszono organizacje proobronne do udziału w ćwiczeniach wojskowych Anakonda, w 2017 – Dragon-17. Te wysiłki zdają się dowodzić tezie, że władze widzą potencjał w organizacjach proobronnych, choć nie obyło się także bez głosów krytyki.

Krytyczne głosy dotyczyły m.in. braku modelu wykorzystania organizacji proobronnych w systemie obronnym państwa, braku jasnego określenia zadań w stanach gotowości obronnej państwa na czas pokoju i kryzysu oraz po ogłoszeniu mobilizacji Sił Zbrojnych RP, oraz braku podstaw prawnych, a także odpowiedniego przeszkolenia dla tych organizacji do wsparcia wojsk operacyjnych w działaniach bojowych, czy też do działań mających na celu szeroko pojętą organizację ochrony ofiar wojny, ochrony ludności i jej przetrwania.

W podsumowaniu dyskusji wskazano, że niewątpliwie organizacje proobronne w tym Związek Strzelecki Strzelec pełnią coraz większą rolę wsparcia administracji publicznej w zakresie bezpieczeństwa, zapobiegania współczesnym zagrożeniom co powoduje, że są to formacje współodpowiedzialne za bezpieczeństwo zwłaszcza za bezpieczeństwo społeczności lokalnych. Odnotowano wzmożone wysiłki organów państwowych w zakresie włączenia organizacji proobronnych do systemu obronności kraju, które jednak w opinii uczestników powinny być stale intensyfikowane.

Podkarpackie Forum Myśli o Bezpieczeństwie

Seminarium naukowe pt. „Przyszłość organizacji proobronnych w Polsce w kontekście współczesnych wyzwań bezpieczeństwa” zorganizowane zostało w ramach Forum Myśli o Bezpieczeństwie. Forum działa przy WSPiA Rzeszowskiej Szkoły Wyższej od 2013 r. Jest to platforma wymiany poglądów, twórczej dyskusji i zacieśniania współpracy różnych podmiotów związanych z szeroko rozumianym bezpieczeństwem w naszym regionie. Do udziału w dyskusji zapraszani są przedstawiciele formacji mundurowych województwa podkarpackiego: Policji, Straży Granicznej, ABW, CBA, Służby Celnej, Żandarmerii Wojskowej oraz kluczowych w regionie firm i przedsiębiorstw.

W WSPiA Rzeszowskiej Szkole Wyższej oprócz Podkarpackiego Forum Myśli o Bezpieczeństwie działa również Podkarpackie Forum Myśli Administracyjnej, Podkarpackiego Forum Myśli Prawniczej oraz Podkarpackiego Forum Kryminalistyki.